DEİK, Türkiye-ASEAN Ülkeleri Ekonomik ve Ticari Bağlantılarında Yeni Perspektifler Konferansı’nı, 2022 yılı Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) kuruluşunun 55., Türkiye-ASEAN Sektörel Diyalog Ortaklığı’nın ise 5. yılında gerçekleştirdi.

2030 yılında dünyanın iktisat merkezi olması beklenen ASEAN Bölgesinde e-ticaret ve istikrarlı ticaretin değerine değinilen konferans, T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, T.C. Dışişleri Bakanlığı Tekrar Asya Koordinatörü ve Büyükelçi Kezban Nilvana Darama, Tayland Ankara Büyükelçisi Apirat Sugondhabhirom, Bölge ve Türk Büyükelçiler ve iş insanlarının iştirakleriyle DEİK Lideri Nail Olpak ve DEİK/Türkiye-Asya Pasifik İş Kurulları Koordinatör Lideri, DEİK/ASEAN Çalışma Kümesi Lideri Murat Kolbaşı mesken sahipliğinde İstanbul’da gerçekleştirildi.

“Türkiye’nin ASEAN ülkelerine yaptığı direkt yabancı yatırım stoku 471 milyon dolara çıktı”

T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, ASEAN’ın kurulduğu 1967 yılından bu yana Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’ni oluşturan 10 başka ülkenin ekonomik entegrasyonunda ve bölgenin barış ve refahında merkezi bir rol oynadığını söyledi. ASEAN’ın artan ekonomik ve jeopolitik değeri ile Türkiye’nin ASEAN’ı bölgedeki en kıymetli iş birliği çerçevesi olarak gördüğünü belirten Tuzcu, Türkiye’nin ASEAN ile bağlarını geliştirmekteki son gayesinin gelecekte “Diyalog Ortaklığı”na ulaşmak olduğunu söyledi. Türkiye’nin ASEAN ülkeleri ile ticaret hacminin 2020 yılında 7,8 milyar dolar olduğunu belirten Tuzcu, 2021 yılı prestijiyle ticaret hacminin yüzde 43 artarak, 11,2 milyar dolara ulaştığını söyleyerek, “ASEAN’ın ülkemizin toplam dış ticaretindeki hissesi 2021 yılında yalnızca yüzde 2 iken, tüm Asya-Pasifik ülkeleri ile olan dış ticaretimizdeki hissesi yüzde 18 olmuştur. ASEAN ülkeleri ortasında Malezya, Endonezya, Vietnam, Tayland ve Singapur ile ticaretimiz 1 milyar doların üzerinde. Türkiye’nin ASEAN ülkelerine yaptığı direkt yabancı yatırım stokunun 2015 yılında 257 milyon dolardan 2021 yılında 471 milyon dolara çıktığı görülüyor. Üçüncü ülkeler aracılığıyla ASEAN Bölgesi’ne Türk yatırımları dikkate alınmaktadır. ASEAN ülkeleri ortasında ülkemizin en fazla yatırım yaptığı ülkeler sırasıyla Malezya, Endonezya ve Tayland’dır. 2021 yılı prestijiyle ASEAN ülkelerinin toplam ihracatı 1,68 trilyon dolara, ithalatları ise 1,48 trilyon dolara ulaştı. Bu açıdan ASEAN ülkeleri dünya ile ticaretlerinde dış ticaret fazlası vermektedir. ASEAN ülkelerinin birlikte ekonomik bir güç olarak ortaya çıkması, dünyanın geri kalanı için rekabetin ağırlaşmasının yanı sıra büyük fırsatları da beraberinde getirecektir. ASEAN ülkeleriyle ekonomik ve ticari ilgilerimizi “Rekabette iş birliği” ve kazan-kazan yaklaşımıyla tasarladığımızın altını çizmek isterim” dedi.

T.C. Ticaret Bakanlığı’nın ASEAN ülkelerinin büyük kısmını kapsayan ve Türkiye’nin yakın coğrafyasında elde ettiği ihracat muvaffakiyetini başta Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey bölgelerine yaymayı hedefleyen “Uzak Ülkeler Stratejisi” isimli özel bir stratejiyi hayata geçirdiğini belirten Tuzcu, iş insanları ortasında karşılıklı yatırım bağlarının geliştirilmesi, arzulanan sürdürülebilir bir vizyonun inşa edilmesinde birincil değere sahip olduğunu söyledi.

“ASEAN, Türk işletmeleri için büyük bir pazar fırsatı sunuyor”

Tayland Ankara Büyükelçisi Apirat Sugondhabhirom ise, ASEAN-Türkiye ekonomik bağlarının sağlam bir temele dayandığını belirterek, hem devlet hem de özel dal seviyesinde büyük bir potansiyele sahip olduğunu söyledi.

ASEAN-Türkiye ilgilerinin 2017 yılında kurulan ve karşılıklı çıkarlar, siyasi-güvenlik, ekonomik, sosyo-kültürel ve kalkınma iş birliği alanlarını kapsayan Sektörel Diyalog İştirakine dayandığını belirten Sugondhabhirom, “ASEAN’ın Türkiye dış siyasetindeki kıymetli yeri, Türkiye’nin Asya ile bağlantılarını yine canlandırmayı amaçlayan ve 2019’da duyurduğu “Yeniden Asya Girişimi” ile kabul edilmektedir. Ayrıyeten, Endonezya, Filipinler, Malezya ve Tayland üzere birçok ASEAN ülkesi, Türkiye ile bu ülkeler ortasındaki ikili ticareti artırmayı amaçlayan ve yakın vakitte açıklanan T.C. Ticaret Bakanlığı’nın “Uzak Ülkeler” stratejisinde yer almaktadır. Türkiye’nin Asya-Avrupa bölgesindeki ve dünyadaki yeri ve ASEAN’ın potansiyeli göz önüne alındığında, sektörel diyalog paydaşlık çerçevesi ve Tekrar Asya Teşebbüsü kapsamında daha yakın iş birliği için büyük bir potansiyel bulunmaktadır. ASEAN, Türk işletmeleri için büyük bir pazar fırsatı sunuyor. ASEAN, 2030 yılına kadar en büyük 4. iktisat olma yolunda ilerliyor. ASEAN’ın bu yıl yüzde 4,9 ve gelecek yıl yüzde 5,2 büyüyeceği varsayım ediliyor. ASEAN, Türk işletmelerine, Avustralya ve Yeni Zelanda ile yaptığı altı Özgür Ticaret Anlaşmas’ından oluşan geniş ağı aracılığıyla başka süratli büyüyen pazarlara açılmaları için bir geçit sunuyor. Tayland-Türkiye STA müzakeresi 2017’de başlatıldı ve şu ana kadar yedi çeşit ticaret müzakeresi yapıldı. Müzakereler sonuçlandığında Tayland-Türkiye Özgür Ticaret Mutabakatının ekonomik münasebetleri bir sonraki evreye taşıyacağına eminim. ASEAN-Türkiye’nin ekonomik potansiyeli ticaret ve yatırımın ötesine geçiyor. Yeşil iktisat, e-ticaret, dijital iktisat, dijital bağlanabilirlik, bilim ve teknoloji, inovasyon ve endüstriyel dönüşümün yanı sıra üretim, bilgi ve irtibat teknolojisi (ICT), akıllı kentler, konaklama üzere alanlarda iş birliği fırsatları bulunuyor” dedi.

“Asya ile ekonomik bağlantılarımızı geliştirmek için çok çalışıyoruz”

DEİK Lideri Nail Olpak ise, “DEİK bünyesindeki ASEAN Çalışma Kümemiz, müteahhitlik, dijitalleşme ve güç bölümlerindeki şirketlerimizle ASEAN’ın direkt ortağı olarak görülmeyi ve Türk özel kesiminin ASEAN bölgesi ve en süratli kentleşen bölgelerinde aktifliğini artırma maksadıyla çalışmalarını gerçekleştiriyor. DEİK olarak, Türkiye’nin dijital teknolojiler ekosistemini globalleştirmek ve milletlerarası finansa erişim, dijital dönüşüm ve regülasyonlar için son olarak DEİK/Dijital Teknolojiler İş Konseyi’mizi kurduk. ASEAN üyeleriyle bu alanda da iş birliği yapmaya hazırız” dedi.

Türkiye’nin en değerli maksatlarından birinin Asya kıtasıyla ticaret açığını dengelemek olduğunu belirten Olpak, ülkelerle daha istikrarlı ekonomik bağlantıların kurulması ve karşılıklı yatırımcıları çekmekle ticaret açığının dengeleneceğini söyledi. Türkiye’nin Asya’daki teknolojik gelişmeleri kullanmasının da amaçlardan biri olduğunu belirten Olpak, “İş dünyasının temsilcileri olarak Asya ile ekonomik bağlarımızı geliştirmek için çok çalışıyoruz. Bugün, Türkiye ve ASEAN bağlarının geleceğini tartışmak için multidisipliner bir platform oluşturmaya çalışacağız. İş toplulukları ortasında ASEAN bölgesi ve Asya’ya yönelik potansiyel konusunda daha fazla farkındalık yaratmayı umuyoruz. Bugünün bir atlama taşı olacağına inanıyoruz ve ASEAN ile daha büyük, daha kapsamlı bir bölgesel forum oluşturmak için bunun üzerine inşa etmeye devam edeceğiz” dedi.

Konferansın açılış konuşmalarının akabinde gerçekleştirilen ASEAN ve Türkiye Ortasındaki Mevcut Ticari ve Ekonomik Münasebetlerin Kıymetlendirilmesi oturumu DEİK/ASEAN Çalışma Kümesi Üyesi ve DEİK/Türkiye-Malezya İş Kurulu Lideri Süheyla Çebi Karahan moderatörlüğünde T.C. Dışişleri Bakanlığı Çok Taraflı Siyasi İşler Genel Müdürü Nilvana Darama, T.C. Ticaret Bakanlığı Milletlerarası Muahedeler ve AB Genel Müdürü Hüsnü Dilemre, Filipinler’in Ankara Büyükelçisi Maria Elena Palo Algabre, TOBB Lider Yardımcısı Ali Kopuz, TİM Lider Yardımcısı Ahmet Güleç, MÜSİAD Lider Yardımcısı Davut Altunbaş ve Türkiye Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Derneği Lideri İrfan Aker’in iştirakleriyle gerçekleştirildi.

Türkiye-ASEAN Ticaret ve Ekonomik Bağlarında Risk ve Fırsatlar oturumu ise, DEİK/Türkiye-Asya Pasifik İş Kurulları Koordinatör Lideri Murat Kolbaşı moderatörlüğünde T.C. Bangkok Büyükelçisi Serap Ersoy, FNSS Memleketler arası İş Geliştirme Yöneticisi Melih Kayaalp, T.C. Hanoi Büyükelçisi Haldun Tekneci, Kordsa CEO’su İbrahim Özgür Yıldırım, T.C. Vientiane Büyükelçisi Orhan Işık, D.I.Y, Küme Strateji Lider Yardımcısı Sathis Manoharen, Ankara Toplumsal Bilimler Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Hatice Çelik, T.C. Phnom Pehn Büyükelçisi İdeal Kocaefe ve Brunei Ankara Büyükelçisi Sayın Muhammad Shafiee Bin Haji Kassım’ın iştirakleriyle gerçekleştirildi.

Türkiye-ASEAN Ticaret ve Ekonomik Bağlarını Geliştirmek İçin Yol Haritası oturumu ise, T.C. Ticaret Bakanlığı Memleketler arası Muahedeler ve AB Genel Müdürlüğü Asya ve Pasifik Ülkeleri Daire Lideri Çağatay Özden moderatörlüğünde Ankara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Merthan Dündar, T.C. Endonezya Büyükelçisi Prof. Dr.Talip Küçükcan, DEİK/Türkiye-Endonezya İş Kurulu Lideri İlhan Erdal, T.C. Kuala Lumpur Büyükelçisi Buyruk Salim Yüksel, Tayvan Ulusal Chengchi Üniversitesi ve Endonezya Airlangga Üniversitesi Stratejik ve Global Çalışmalar Merkezi Araştırma Vazifelisi A. Safril Mubah, T.C. Singapur Büyükelçisi Mehmet Burçin Gönenli, Kamboçya Ankara Büyükelçisi Meas Kimheng, Malezya İstanbul Başkonsolosu Tengku Mohd Dzaraif Raja Abdul Kadir, T.C. Manila Büyükelçisi Niyazi Cihan Akyol, DEİK/Türkiye-Vietnam İş Kurulu Lideri Murat Atik ve T.C. Bandar Seri Begawan Büyükelçisi Hamit Ersoy’un iştirakleriyle gerçekleştirildi.

Konferansın sponsorları ise, Arzum Mesken Aletleri, Beta Tea, Dorçe Prefabrik, Fiba Group, Gedik Kaynak, Hitay Holding ve Kibar Holding oldu.