Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), eski ABD Lideri Donald Trump’ın, ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerden çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği ek gümrük vergilerinin global ticaret kurallarını ihlal ettiğine hükmetti.

DTÖ Uyuşmazlıkların Tahlili Düzeneği’nin üç kişilik paneli, Türkiye, Çin, Norveç ve İsviçre’nin, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek gümrük vergisi itirazına yönelik kararını açıkladı.

Panel, ABD’nin tedbirlerinin DTÖ kurallarıyla tutarsız olduğunu belirterek, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek gümrük vergilerinin global ticaret kurallarını ihlal ettiğine karar verdi.

Trump’ın kelam konusu ek vergileri gerekçelendirmek için ‘ulusal güvenlik” telaşlarını öne sürmesini reddeden panel, bu vergilerin “savaş yahut öbür bir inanılmaz durum sırasında” uygulanmadığını bildirdi.

Washington idaresi ise DTÖ’nün kararını kınadı. Örgütün üyelerinin ulusal güvenlik kararlarını sorgulama yetkisine sahip olmadığını belirten Washington idaresi, Trump’ın gümrük vergilerini yürürlükte tutmayı planladığını kaydetti.

“ABD, ulusal güvenliği konusunda karar vermeyi DTÖ panellerine bırakmayacak”

ABD Ticaret Temsilciliği Adam Hodge, yaptığı yazılı açıklamada, DTÖ kararının, örgütün uyuşmazlıkların tahlili düzeneğinde temelden ıslahat yapılması gerekliliğini gösterdiğini aktararak, “ABD, ulusal güvenliği konusunda karar vermeyi DTÖ panellerine bırakmayacak. DTÖ’nün, bir üye ülkenin güvenlik tehditlerine verdiği cevapla ilgili sonradan fikir yürütme yetkisi yoktur.” tabirlerini kullandı.

ABD’nin DTÖ’nün kararına itiraz etmek hakkı bulunuyor. Buna rağmen itirazın bir tesirinin olmayacağı belirtiliyor.

ABD idaresi, DTÖ’nün temyiz organına yapılması gereken atamaları 3 yıldır engelleyerek uyuşmazlık tahliliyle ilgili süreci daha da uzatıyor.

ABD’nin çelik ithalatına ek vergi kararı

ABD Lideri Donald Trump, Mart 2018’de, ulusal güvenliği müdafaa gerekçesiyle ithal çeliğe yüzde 25 gümrük tarifesi uygulanmasını kararlaştırmıştı.

Söz konusu uygulamaya ait Türkiye, ABD’ye gerekli istişarelerde bulunma talebini iletmiş fakat olumlu sonuç alamamıştı. Türkiye, kelam konusu kararın DTÖ kurallarına ters olduğunu belirterek, ABD’yi DTÖ’ye şikayet etmişti. Türkiye’nin yanında Çin, Norveç, Hindistan, Rusya ve İsviçre de kararı DTÖ’ye taşımıştı. DTÖ, Hindistan ve Rusya’nın itirazlarına yönelik kararını ise şimdi vermedi.

10 Ağustos 2018’de Türkiye’den ithal edilen çelik ve alüminyum için gümrük vergilerini iki katına çıkardığını duyuran Trump, “Alüminyumda bu oran artık yüzde 20, çelikte de yüzde 50 olacak. Türkiye ile bağlarımız bu devirde âlâ değil.” sözlerini kullanmıştı.

ABD’nin, 13 Ağustos 2018 prestijiyle Türkiye menşeli çelik eserleri için uyguladığı gümrük vergisini iki katına çıkarmasının akabinde Türkiye de birtakım ABD menşeli eserlerin ithalatında uyguladığı ek mali yükümlülük oranlarını tıpkı oranda yükseltmişti.

ABD, 21 Mayıs 2019’da, Türkiye’den ithal edilen çelik eserlerinde uyguladığı ek vergileri yüzde 50’den yüzde 25’e düşürmüştü.

ABD idaresi, geçen yıl da AB, Japonya ve İngiltere ile kelam konusu ek vergilerin kaldırılması konusunda yeni mutabakatlara varmıştı.