İspanya’nın Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (BBVA) bankasının Üst Seviye Yöneticisi (CEO) Onur Genç, yüksek enflasyonun Avrupa’da bankacılık dalının en büyük sorunu olduğunu söyledi.

BBVA CEO’su olarak son 4 yıldır yaptığı çalışmalarla dikkatleri üzerine çeken, Türk-İspanyol Sanayi ve Ticaret Odası tarafından geçen hafta “profesyonel liyakat” mükafatı alan Onur Genç, BBVA’nın Madrid’deki merkez ofisinde AA muhabirine özel demeç verdi.

Trabzon’un Çarşıbaşı ilçesi doğumlu olduğunu, Trabzon Anadolu Lisesi ve Boğaziçi Üniversitesinin akabinde Türk Eğitim Vakfı bursuyla Amerika’da Carnegie Mellon Üniversitesinde eğitim aldığını aktaran Genç, “Annem ve babam ben okuduğum birinci ilkokulun 4 öğretmeninden ikisiydi. O denli bir yerde Anadolu beşerinin dürüstlüğünü, naifliğini, hoşluğunu, güzelliğini görüyorsunuz. Sonra İstanbul’u ve gerisinden Amerika’yı tanıdım ve farklı bireylerle, ortamlarla iştigal etmiş olmanın çok yararını gördüm. Bunlar, sizin kitaptan okuyamadığınız şeyleri öğrenmenize yardımcı oluyor” dedi.

Türkiye’nin en büyük yabancı yatırımcılarından biri olan ve Garanti BBVA’nın yüzde 86 payına sahip olan BBVA’nın 2018 sonundan bu yana CEO’su olarak misyon yapan Genç, “Gelir gelmez Brexit, akabinde Allah bir daha göstermesin pandemi, artık savaş, güç krizi ve yüksek enflasyon. Dolu dolu bir 4 yıl oldu. Ekonomiyi etkileyen her şey bizi de tesirler fakat bizim BBVA olarak bu süreci düzgün yönettiğimizi düşünüyorum. Banka epey âlâ gidiyor” değerlendirmesinde bulundu.

164 yıllık bankanın birinci yabancı CEO’su

Genç, BBVA’nın 164 yıllık, esaslı bir banka olduğunu ve birinci yabancı CEO olarak kendisinin atandığını aktararak “BBVA, 25 ülkede operasyonu olan, 740 milyar avro faale sahip, 120 bine yakın çalışanı olan, yüklü İspanya, Meksika, Peru, Kolombiya, Arjantin üzere Güney Amerika ülkelerinde ve Türkiye’de aktif olan bir banka. Böylesine bir bankanın birinci yabancı ve Türk genel müdürü olmanın kendi içerisinde barındırdığı zorlukları oluyor” diye konuştu.

“Bankacılık birebir vakitte piyasayı okuyabilme işidir”

Normal çalışmasının sabah saat 07.00’de kalkıp, 08.00’de işte olmak olduğunu ve özel bir durum olmadıkça akşam saat 20.00’ye kadar çalıştığını söyleyen 48 yaşındaki Onur Genç, günlük temposunu şöyle anlattı:

“Sabah işe geldiğimde birinci olarak piyasalarda ne oluyor diye bir bakarım. Bankacılık tıpkı vakitte piyasayı okuyabilme işidir ve birinci işim piyasayı pahalandırmak olur. Sonra evvelce her gün, artık haftada iki gün 1’er saat İspanyolca kursu akabinde saat 09.30 prestijiyle toplantılarım, görüşmelerim başlar. BBVA olarak faaliyette olduğumuz ülkelerdeki yöneticilerimizin yanı sıra birçok kişi ve kurumla münasebetlerimiz oluyor. Regülatörümüz var, Avrupa Merkez Bankası ve bulunduğumuz her ülkenin Merkez Bankaları. Şayet müşteri yemeğim yoksa çok süratli, 15 dakikada yemek yerim ve tekrar çalışma temposuna devam ederim. İspanya’da iş yemeği olursa malum 1,5-2 saat sürüyor. Ben Boğaziçi Elektronik mezunuyum, ağır çalışırım, hayatım o denli geçti.”

“İlk 9 ayda karlılık açısından 1 numarayız”

Genç, BBVA’nın bankacılık kesiminde güçlü olduğu mevzulardan birinin dijitalleşme olduğunu kaydederek “BBVA bu seneyi 11 milyonun üzerinde yeni müşteri ile kapatacak. 2018’de bu 5 milyondu. İki katından daha fazlasını çıkardık. O vakit yeni kazanılan müşterilerin yüzde 10’u dijitalden geliyordu artık yüzde 54’ü bu dijital kanallardan akıyor. Bizim rekabet kümemiz olarak isimlendirdiğimiz, Avrupa coğrafyasının 15 büyük bankası ortasında birinci 9 ayda karlılık açısından 1 numarayız. Eminim yılı da bu türlü kapatacağız. Nedenine baktığınızda dijitalleşmenin ve müşteri kazanımının çok değerli bir faktör olduğunu göreceksiniz” sözlerini kullandı.

Dijitalleşmede süreç bankacılığı denilen cep telefonundan para transferi, kredi kartı ödemesi üzere süreçleri artık her bankanın yaptığını lakin satış, müşteri kazanımı ve finansal tavsiyeler olarak belirlenen 2, 3 ve 4. fazlarda dijitalleşmeyi her bankanın tıpkı süratte ve yüksek kalitede gerçekleştiremediğini vurgulayan Genç, “BBVA olarak tüm dijitalleşme fazlarında çok güzel olduklarını, bunun kendilerini öbür bankalardan ayıran bir özellik olduğunu, yaptıkları 100 satıştan 77’sinin artık cep telefonu kanalı başta olmak üzere dijitalden geldiğini” açıkladı.

Genç, Avrupa’nın birçok ülkesinde ve ABD’de yapılan bir anketten örnek vererek “Hayatınızdaki gerilimin kaynağı ne? diye sorulduğunda, anketlerde açık orta farkla en çok (para) karşılığı çıkıyor. Parayı yönetememek, para ile ilgili mevzularda insanların ne yapacağını bilememesi hala insanlığın en büyük sıkıntılarından bir tanesi. Biz artık, müşterinin hesabı, kredi kartı bilgileri bizde ise müşterilere parayı yönetmekle ilgili elimizdeki veriyi, dijitalleşmeyi kullanarak ve çalışanlarımız yoluyla daha fazla nasıl yardımcı olabiliriz diye düşünüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

“Yüksek enflasyon Avrupa’da dalın de ana gündemi”

Avrupa’da bankacılık dalının ana gündeminin enflasyon ve faiz oranları olduğunu söyleyen Onur Genç, Avrupa’da bu yıl içinde rekorlar kıran yüksek enflasyonun daha ne kadar devam edeceği sorusunun karşılığını kimsenin bilmediğini tabir etti.

Genç, son iki hafta içinde üç farklı yatırım bankasıyla görüşmeler yaptığını anlatarak “Avrupa Merkez Bankasının 2023 sonunda faizleri getireceği yer neresi olur konusunu konuştuk. Avrupa’da faizler bugün yüzde 1,5’te. Aralık 2023 için faizlerin, bu yatırım bankalarından bir tanesi yüzde 3’e, başkası yüzde 2’ye, ötekisi de yüzde 4’e çıkacağını söyledi. 2, 3, 4 kolay sayılar üzere gözüküyor lakin iktisada çok fazla tesir yapıyor. Neden hepsi farklı söylüyor? Zira enflasyonun ne kadar ve ne süratle aşağıya inebileceğini kimse kestiremiyor” dedi.

“Şu anda gerek Türkiye’de gerekse Avrupa’daki tüm iktisatların en büyük gündemi enflasyon. Enflasyon sayıları çok yüksek geliyor. Avrupa’da çok uzun yıllar eksilerde bile devam eden enflasyon oldu. Artık yüzde 11’lere çıktı.” diyen Genç, “Enflasyonun yüksek olduğu periyotlarda Merkez Bankaları faizleri artırarak enflasyonu aşağıya çekmeye, denetim altına almaya çalışırlar. Enflasyonun nerede olduğunu, nerede olabileceğini çok net göremedikleri için merkez bankalarının faiz kararlarının da nerede olacağını çok kestiremiyoruz” diye konuştu.

Özellikle Avrupa Merkez Bankası ve Amerika Merkez Bankasının ekonomiyi tetiklemek için çok uzun yıllar kolay para siyasetleri izlediğini ve bunun sonucunda biriken tansiyonun olduğunu kaydeden Genç, şunları söyledi:

“Avrupa’da doğal gaz şu anda savaş öncesi periyoda göre 8 katına çıktı. Gaz ve petrolün çok üst gelmesi enflasyonu tetikledi, tıpkı vakitte yılların biriktirdiği o tansiyonun da önünü açtı. Artık o tansiyonun önü açıldığı için enflasyon yukarlarda kalmaya devam ediyor. Türkiye’de çok daha fazla sayılar lakin Avrupa’daki yüzde 10 yüzde 11’lik enflasyon da görülmemiş sayılar. Hasebiyle bu sayının ne kadar süratlice aşağıya, hangi düzeylere gelebileceği ve bunun sonucu olarak da faizlerin 2 mi 3 mü 4 mü olacağı şu anda Avrupa’nın gündemini oluşturan husus.”

BBVA CEO’su Genç, Avrupa Merkez Bankası’nın gelecek yıl sonuna kadar faizleri yüzde 4’e kadar çıkarması halinde bunun “sıkılaştırılmış bir politika” manasına geleceğini vurgulayarak şöyle devam etti:

“Bizim ana gündemimiz enflasyon. Enflasyonla kontaklı faizlerin nerede olacağı. Faizlerin nerede olacağıyla kontaklı olarak da bizim işimizin kökündeki değerli mevzulardan bir tanesi verdiğimiz kredilerin geri dönüşüdür. Şayet faizler çok üste çıkarsa ve münasebetiyle ekonomik sakinlik sert gelirse bankanın kredi maliyetleri üst çıkar. Verdiğimiz kredilerin geri dönüşünde kasvetler yaşanmaya başlar. Münasebetiyle, Enflasyon ve faizler ne olabilir? Bunun sonucundaki tesir ne olabilir? Kredi maliyetleri ne olabilir? Buraları uygun okumamız lazım.”

“Yeni verginin bize yükü 250 milyon avro”

Onur Genç, İspanya’da ekonomik krizle ilişkili olarak sol hükümetin 2023 bütçesinde bankalara getirdiği vergiyi de eleştirerek “Bize yükü yaklaşık 250 milyon avro. Biz dala yönelik hakikat bir şey olmadığını düşünüyoruz. Bir kesime vergi getirmenin nedeni, o dalın aktivitesini aşağıya çekmek içindir. Örneğin tüketilmesini istemediğiniz bir eser vardır, ona çabucak bir vergi getirirsiniz ancak bankacılık o denli bir kesim değil. Bankacılığın çıktısını azaltmak istemezsiniz. Bankacılık yatırım yapmak isteyene kredi verir. İktisadın büyümesi için her vakit bankacılığın da gücünü, aktivitesini artırması istenir. Bu tip, bankacılığa özel vergiler bankacılığın aktivitesini azaltır” tabirlerini kullandı.

“Ben 250 milyon avroyu kredi vermek, yatırıma dönüştürmek üzere müşterilerime vermektense, gidip ek vergiye vereceğim.” diyen BBVA CEO’su, geçmişteki tüm örneklere bakıldığında, bağımsız kurumlara, üniversitelere sorulduğunda bankalara yönelik bu verginin ülke iktisadı için âlâ bir şey olmayacağının görüleceğini belirtti. Genç, kelamlarına şöyle devam etti:

“İyi ve güçlü bankalar ülke iktisadının de gelişmesine yardımcı olurlar. Bankayı iktisattan ayırmak mümkün değildir. Bankalar güçlüyse iktisat de güçlüdür. Siz bankalara böylesine ek yük getirirseniz, banka güçsüzleşir ve sonucunda iktisat de güçsüz olacaktır. İktisattaki o yatırım iştahı daha az olacaktır. Ayrıyeten, BBVA bir Avrupa bankası. Biz Avrupa’daki 5. büyük bankayız. Bizim rakibimiz İtalyan, İspanyol, Alman, Hollanda, İngiliz bankaları. En büyük vergi yükünü siz bize getirirseniz, biz onlarla nasıl rekabet edeceğiz? Yalnızca İspanyol bankalarına bunu getirdiğiniz vakit bir rekabet dezavantajı oluşmaya başlıyor.”

Genç, her şeye karşın “Yasa koyucu bir şey koyuyorsa masanın üzerine, haliyle uyacağız. Bizim orada, altını çizerek söylüyorum sıfır tereddüdümüz var ancak uyacak olmamız karara katıldığımızı da söz etmiyor.” diyerek hükümetin getirdiği vergiyi ödeyeceklerini belirtti.

“Size sokaktaki bir insan (100 bin avrom var nereye yatırım yapmalıyım?) derse, ne yanıt verirsiniz?” sorusuna Genç, şu cevabı verdi:

“Buna karşı birinci yanıt, ‘O paranın ne kadarını ne kadar müddetle dokunmadan yaşayabilirsiniz?’ olmalıdır. Risk profilini ölçmek için bu değerli bir soru. Bizim zati bunu değerlendirmeden müşteriye paranı şuraya yatır dememiz gerçek değil. Şayet uzun vadede, mesela 10 yıl boyunca dokunmam diyorsa o lüksü var ise her vakit pay senetleri daha uygun getiri sağlar. Alışılmış tek bir paya değil, birçok pay yoluyla yatırımı çeşitlendirerek. Benim teklifim o olur. Ben kendi paramın dokunmayacağım dediğim kısmını her vakit oraya yatırdım ve her vakit da en güzel getiriyi orası sağladı. Şayet 3-5 senede paraya gereksinimim olabilir niyetindeyseniz, risk iştahınız çok yüksek değilse sabit getirili menkuller dediğimiz, hükümetlerin, şirketlerin bonoları vardır. Oraya yatırabilirsiniz. Her an bu paraya gereksinimim olabilir diyorsanız da mevduat yaparsınız.”

Avrupa ve ABD’nin bilakis Türkiye’de her şeyin mevduatta tutulduğunu söyleyen Onur Genç, “Avrupa piyasalarında bilhassa Amerika’da insanların çok önemli bir yüzdesinin borsalarda, sabit getirili menkul piyasalarında paraları vardır. O enstrümanları ne yazık ki şimdi Türkiye’de geliştirebilmiş değiliz” dedi.