Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni minimum fiyatı belirleme çalışmalarında sona geliniyor. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının konut sahipliğinde 7 Aralık’ta birinci, 14 Aralık’ta ikinci toplantısını yapan Taban Fiyat Tespit Kurulu, üçüncü toplantısını bugün saat 14.00’te gerçekleştirecek.

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, 3. toplantıda uzlaşma sağlanacağını, emekçilerin beklediği, patronun de ödeyebileceği bir fiyatın belirleneceğini söyledi. Alım, “Esas sorun şudur. Enflasyon kurallarında işçilerin enflasyonun baskısından onları kurtaracak bir fiyat düzeyinin belirlenmesi. Bunun yanı sıra patronun ödeyebileceği bir fiyat düzeyinin belirlenmesi” dedi.

Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temsilcilerinden istenen ek bilgilerin görüşüleceği toplantıda, personel ve patron tarafı sayılar üzerinden pazarlık edecek. Yeni yılda geçerli olacak taban fiyat sayısının bu toplantıda belirlenmesi bekleniyor.

Asgari fiyat talepleri

TÜRK-İŞ Liderler Konseyinin, kurul toplantısından evvel minimum fiyat gündemiyle toplanıp, değerlendirmelerde bulunacağı öğrenildi. Komitede personel kısmını temsil eden TÜRK-İŞ, öncelikle pazarlığın Açlık ve Yoksulluk Hududu Araştırmasının kasım ayına ilişkin açlık sonu verisi olan 7 bin 785 lira üzerinden başlamasını istiyor. Bunun yanında, refah hissesi ile enflasyona karşı satın alma gücünün korunmasını talep ediyor.

Bu rakamsal talebin yanında, gelir vergisi dilimlerinin çalışanlar lehine düzenlenmesi ve sendikal örgütlenmenin önündeki mahzurların kaldırılması da TÜRK-İŞ’in pazarlık masasına taşıdığı mevzular ortasında bulunuyor.

İşveren kısmını temsil eden Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ise minimum fiyata dair sayı paylaşmamakla birlikte, temel olarak emekçilerin ve patronların gözetildiği istikrarlı bir minimum fiyattan yana tavır sergiliyor. Yeni taban fiyat sayısında, istihdamın korunmasını, yeni istihdam yaratılmasını ve işletmelerin rekabet gücünün dikkate alınmasını isteyen TİSK, taban fiyat patron dayanağının 2023’te de sürdürülmesini talep ediyor.

Asgari fiyat artırımında 4 senaryo

Yüzde 45 artırım: Birinci senaryo net taban fiyatın 8 bin liraya çıkması. Net olarak yüzde 45 artırılan taban fiyat brüt 9 bin 412 liraya çıkıyor ve patrona maliyeti de 11 bin 59 lira oluyor.

Yüzde 50 artırım: İkinci senaryo yüzde 50 artışla 8 bin 250 liraya yükseltilmesi. Brüt fiyat 9 bin 706 liraya çıkıyor ve patrona maliyeti 11 bin 404 lira oluyor.

Yüzde 55 artırım: Üçüncü senaryo taban fiyatın yüzde 55’lik artış ile 8 bin 500 lira düzeyine ulaşması. Bu durumda brüt fiyat 10 bin liraya, patrona maliyeti ise 11 bin 750 liraya yükseliyor.

Yüzde 60 artırım: Son senaryo ise net minimum fiyatın yüzde 60 artışla 8 bin 750 liraya çıkarılması. Bu durumda brüt fiyat 10 bin 294 liraya, patrona maliyet ise 12 bin 95 liraya denk geliyor.

Asgari fiyat nasıl belirleniyor?

Asgari fiyatı, yasa gereği personel, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 şahıstan oluşan Minimum Fiyat Tespit Komitesi belirliyor. Komite, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni minimum fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört sefer toplanıyor.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği kurul, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

Net 5 bin 500 lira, patrona maliyeti 7 bin 603 lira

Asgari fiyat, bir personel için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor.

Asgari fiyatın patrona toplam maliyeti, bir personel için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirası brüt minimum fiyat, 1003 lira 1 kuruşunu toplumsal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu patron işsizlik sigorta primi oluşturuyor.