Bildiride, Türkiye, Türkmenistan ve Azerbaycan’ın, ortak tarih, lisan, kültür ve medeniyet açısından yakınlıkları temelinde kapsamlı bağların geliştirilmesi ve derinleştirilmesi dileğinden yola çıkılarak, hak eşitliği, karşılıklı hürmet ve yarar prensiplerine dayalı devletlerarası ilgileri geliştirmeye yönelik taahhütleri yer aldı.
Birleşmiş Milletler Kaidesi’nin prensipleri ve milletlerarası hukuk rehberliğinde, “Türkiye-Türkmenistan-Azerbaycan” üçlü işbirliği formatının değerinin ve yapan niteliğinin vurgulandığı bildiride, Devlet Liderleri Üçlü Tepesi için faal hazırlıkların memnuniyetle karşılandığına dikkat çekilerek şu konulara yer verildi:
“1 – Taraflar, taraf devletlerin bağımsızlığına, egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve milletlerarası alanda kabul görmüş sonlarının dokunulmazlığına karşılıklı olarak duydukları saygıyı ve sarsılmaz dayanaklarını teyit etmişler; Türkiye Cumhuriyeti, Türkmenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin karşılıklı bağlarında, devletlerin hâkim eşitliği, karşılıklı hürmet, işbirliği ve birbirlerinin içişlerine müdahale etmeme unsurları ile milletlerarası hukukun öbür uygulanabilir normlarının rehberlik edeceğini yine vurgulamışlardır.
2 – Taraflar, global ve bölgesel çapta barış, güvenlik ve istikrarı sağlamak, itimat ve karşılıklı anlayış ortamı oluşturmak için gösterdikleri karşılıklı eforun değerini bir defa daha lisana getirmişlerdir.
3 – Türkiye Cumhuriyeti ve Türkmenistan, Birleşmiş Milletler üyeleri olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti’ni işgal altındaki topraklarının kurtuluşu ve ülkenin toprak bütünlüğünün tekrar sağlanması konusunda tebrik etmişlerdir.
4 – Taraflar, bilhassa Birleşmiş Milletler, Türk Devletleri Teşkilatı, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, İslam İşbirliği Teşkilatı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Asya’da İşbirliği ve İnanç Arttırıcı Tedbirler Konferansı (AİGK), “Asya’nın Kalbi – İstanbul Süreci” başta olmak üzere, milletlerarası kuruluşlar ve platformlar ile öbür milletlerarası ve bölgesel teşkilatlar bünyesinde ortalarındaki işbirliğini daha da geliştireceklerini vurgulamışlardır.
5 – Taraflar, Türkmenistan’ın gözlemci devlet olarak Türk Devletleri Teşkilatı’na iştirakini takdir ettiklerini lisana getirmişlerdir.
6 – Taraflar, Birleşmiş Milletler üyeleri olarak, Kıbrıs probleminde, Ada’daki iki toplumun hükümran eşitliğine ve eşit memleketler arası statüsüne dayalı gerçekçi ve sürdürebilir bir tahlile ulaşılması gereğini vurgulamışlardır.
7 – Taraflar Semerkant’ta düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 9. Doruğu’nun kararları ve sonuçlarını memnuniyetle karşılamışlardır.
8 – Taraflar, Birleşmiş Milletler ve öteki milletlerarası ve bölgesel kuruluşlarda seçimle kazanılan vazifelere adaylıklarında, mümkün olabilecek her durumda, birbirlerini desteklemeye hazır olduklarını vurgulamışlardır.
9 – Taraflar, bölgesel ve memleketler arası barış ve güvenliğin sağlanması ve mevcut sınamalar ve tehditlerle gayret edilmesi gereğini göz önünde bulundurarak ve dünya genelinde ırkçılığın, yabancı düşmanlığının, İslam düşmanlığı ve nefret telaffuzunun yükselişinden tasa duyarak; tüm çeşit ve tezahürleriyle terörizm, bölücülük ve aşırılık ile hudut ötesi organize hatalar, uyuşturucu ve silah kaçakçılığının yanı sıra insan kaçakçılığı ve yasadışı göç ile gayrette işbirliğinin güçlendirilmesinin kıymetine dikkat çekmişler, bunlara karşı ortak gayret için birlikte çalışma gereğini vurgulamışlar ve ortak çıkarlar konusunda birbirlerini desteklemeye devam edeceklerinin altını çizmişlerdir.
10 – Taraflar, ticari ve ekonomik bağlar hususlarını göz önünde bulundurarak, bu alandaki işbirliğinin değeri ile hak eşitliği, karşılıklı fayda ve birbirlerinin çıkarlarını gözetme prensipleri temelinde ülkeler ortasındaki ekonomik paydaşlığın güçlendirilmesi ve iyileştirilmesinin önceliğini teyit etmişlerdir.
11 – Taraflar, üçlü ekonomik işbirliğinin daha da geliştirilmesi için uygun şartların yaratılması gerektiği konusunda ortak görüş tabir etmişlerdir. Bu bağlamda, taraflar, Tepe sırasında Hükümetler ortası Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Muahedesi ve Gümrük Alanında İş Birliğine Ait Ortak İstişare Konseyi Kurulmasına Ait Mutabakat Zaptı’nın imzalanmasını memnuniyetle karşılamışlardır.
12 – Taraflar ayrıyeten, üçlü ekonomik işbirliği için yasal çerçevenin daha da geliştirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
13 – Taraflar, karşılıklı yatırımlardaki artışın, ekonomik işbirliğini geliştirmede en değerli faktörlerinden biri olduğunu vurgulayarak, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına Ait Mutabakat’ın hazırlanması yoluyla yatırımların korunması ve teşviki alanındaki işbirliğinin yasal çerçevesini güçlendirmek için gerekli çalışmaları gerçekleştireceklerdir.
14 – Taraflar, güç alanında işbirliğinin geliştirilmesinin kıymetini söz ederek, doğal gaz tedarikinin özel değerine vurgu yapmışlardır. Bu maksatla, taraflar, muhtemel yatırımlar, istikrarlı ve muteber arzın geliştirilmesi ve güç kaynaklarının transit geçişi de dahil olmak üzere ortak faaliyet ve projeleri desteklerler.
15 – Taraflar, güç alanında işbirliğine sağlam bir destek oluşturacak olan güç alanındaki işbirliğinin daha da geliştirilmesi konusunda Mutabakat Zaptı’nın imzalanmasına memnuniyetle dikkat çekmişlerdir.
16 – Taraflar, üç ülkenin ulaştırma, lojistik ve transit alanındaki büyük potansiyelini göz önünde bulundurarak, ulaştırma alanındaki işbirliğinin geliştirilmesine özel kıymet atfederler.
17 – Taraflar, ticari ve ekonomik münasebetlerin arttırılması ve bölgelerindeki refaha hizmet eden tüm ulaşım ve irtibat altyapısının geliştirilmesine yönelik faaliyet ve projelere dayanaklarını söz etmişlerdir.
18 – Taraflar, ulaştırma alanındaki iş birliğini genişletmek ve üç ülkenin transit potansiyelini kullanmak emeliyle, bu koridorun memleketler arası kıymetini pekiştirerek Türkmenistan, Azerbaycan ve Türkiye’den geçen ulaşım güzergahı boyunca gerçekleştirilen çok modlu nakliyeciliğin değerinin üzerinde durmuşlardır.
19 – Taraflar, Büyük İpek Yolu’nu Türkiye, Türkmenistan, ve Azerbaycan’dan geçen tarihi güzergahı boyunca canlandırma maksadıyla Lapis-Lazuli Transit, Ticaret ve Ulaşım Rotası ile Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridorunun değerine vurgu yapmışlardır.
20 – Taraflar, ulaşım alanında iş birliğinin daha da geliştirilmesi konusunda bir Mutabakat Zaptı imzalanmasını memnuniyetle karşılamışlardır.
21 – Taraflar, Türk, Türkmen ve Azeri halklarının ortak tarih, lisan, kültür ve medeniyet mirasına dayanan kültür alanında iş birliğinin geliştirilmesini kıymetlendirmiş ve 2023-2025 devrine yönelik olarak Bilim, Eğitim ve Kültür Alanlarında İş Birliği Konusunda Çerçeve Programın imzalanmasından ve üç ülkenin eğitim kurumları ortasındaki iş birliğinin güçlendirilmesinden duydukları memnuniyeti tabir etmişlerdir.
22 – Taraflar, tarım, etrafın korunması ve ormancılık alanlarında işbirliğinin geliştirilmesinin ehemmiyetini vurgulamışlardır.
23 – Taraflar, iki ülkenin gençleri ve atletleri ortasındaki dostluk, kardeşlik ve akrabalık bağlarını güçlendirmek hedefiyle işbirliklerini ilerletmekten duydukları memnuniyeti lisana getirmişlerdir.
24 – Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanları, Türkmenistan Cumhurbaşkanı’na gösterdiği konukseverlik ve sıcak karşılama için şükranlarını söz etmişlerdir.
25 – Taraflar, sistemli aralıklarla üçlü toplantılar gerçekleştirmenin ehemmiyetini vurgulamışlar ve bir sonraki toplantının Azerbaycan’da gerçekleştirilmesini kararlaştırmışlardır.”
ANDIRIN
06 Haziran 2023ELBİSTAN
06 Haziran 2023DULKADİROĞLU
06 Haziran 2023ELBİSTAN
06 Haziran 2023AJANS HABERLERİ
06 Haziran 2023ELBİSTAN
06 Haziran 2023AJANS HABERLERİ
06 Haziran 2023Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.