Yoksullukla anılan “Kara Kıta”da sermaye sıkıntısının yanı sıra kuraklık ve bitmeyen iç karışıklıklar sanayileşme gayretini zorlaştırsa da güçlü maden yatakları ve genç nüfus gelişmiş ülkelerin ilgisini çekmeye devam ediyor.

Kıtaya yönelik ilgi, ülkeler ortasında rekabetin artmasına da neden oluyor. Son yıllarda Çin, Türkiye, İtalya ve Hindistan’ın Afrika ülkelerine yatırımlarının artması dikkati çekerken, Almanya üzere birtakım ülkeler de kıtadaki varlığını artırmak için yeni stratejiler geliştiriyor.

Alman şirketlerin geçen yıl yabancı ülkelerde yaptığı 163,7 milyar avroluk yatırımın yalnızca yüzde 1’i Afrika kıtasında gerçekleşti.

2021’de Alman sermayesinin yüzde 76’sı Avrupa ülkelerine giderken, Amerika kıtası yüzde 9 ile ikinci sırada, Asya yüzde 13 ile üçüncü sırda yer aldı.

Çin’e karşı rekabete hazırlanıyor

Almanya, Afrika kıtasına yönelik yeni bir stratejiyle güç, ham unsur ve yeni pazar arayışları için Çin’e karşı rekabete hazırlanıyor.

Almanya’nın değerli iktisat gazetelerinden Handelsblatt’ta yer alan haberde, Almanya, “Afrika ile Marshall Planı”nı yeni bir stratejiyle değiştirerek kıtada bilhassa Çin ile rekabete hazırlanıyor. Bunun için Almanya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanı Svenja Schulze’nin Ocak 2023’te “Afrika ile Marshall Planı”nı değiştirmeyi amaçlayan yeni bir Afrika stratejisi sunacağı belirtiliyor. Tıpkı vakitte Almanya, yeni Afrika stratejisi ile yumuşak gücünü artırarak global krizlere karşı kendini muhafaza altına almayı hedefliyor.

Çin, kıtadaki yatırım ve borç verme tesirini Afrika ülkelerinin Birleşmiş Milletler’de (BM) kendi menfaatine oy kullanmasını sağlamak için tekraren değerlendirirken, Almanya’nın kıtaya yönelik yeni taslak stratejisi, Çin ve Rusya’nın yanı sıra Türkiye ve Körfez ülkelerini de “kıtadaki rakipler” olarak gösteriyor.

Taslakta, kelam konusu ülkeler için “Altyapı inşa ediyorlar, ham unsurlara, pazarlara ve siyasi nüfuza erişim için çabalıyorlar.” sözüne yer veriliyor. Almanya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı, Afrika ile güçlü bir iştirakin vasıflı çalışanlar ve güç geçişinde Almanya’ya yardımcı olmasını bekliyor.

Almanya, ulusal hidrojen stratejisine katkı sağlamak için Afrika’da yeşil hidrojen üretimini ve lokal hidrojen ekonomilerinin gelişimini de teşvik etmek istiyor.

Afrika ülkelerinin borçlarını ödemesini kolaylaştırmayı planlıyor

Çin, elektrikli arabaların bataryasında kullanılan kobalt üzere ham hususlarda kelam sahibi olurken, Alman şirketleri bu çeşit kritik madenlere direkt erişemiyor.

Almanya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı, Afrika’da sanayi için değerli ham hususların “insan hakları, toplumsal ve çevresel standartlara hürmet duyularak tüm tedarik zinciri boyunca çıkarılıp işlenebilmesini sağlamak” için çalışmak istiyor.

Birçok Afrika ülkesinin kredi konusunda Çin ile bağları artarken, bu borç yüklerinin “acil olarak gereksinim duyulan yatırımları” engellediği kaygıları de mevcut.

Almanya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı’nın yeni çalışmasına nazaran, Almanya, Afrika’da ülkelere bütçe dayanağı sağlayarak bu ülkelerin borçlarını ödemesini kolaylaştırmayı planlıyor.

Almanya, mevzu göç olduğunda stratejide net bir değişiklik yapmayı hedefliyor. Yeni strateji gelecekte Afrika ülkelerinden yasal göç seçeneklerini desteklemeye de odaklanacak. Bu hedefle Afrika ülkelerindeki müşavere merkezleri, “Almanya ve Avrupa’ya nizamlı personel göçüne” odaklanacak olan “göç ve kalkınma merkezleri” haline getirilecek. Stratejiye nazaran, bu birebir vakitte Nitelikli Göç Maddesi’nin uygulanmasına gelişimsel katkı sunacak.

Altyapı ve güçte özel yatırım fırsatları

Almanya, Afrika’da bilhassa altyapı ve güç alanlarındaki özel yatırım fırsatlarını değerlendirmeyi planlıyor. Ülkede kıymetli altyapı ve güç firmalarının bulunması Almanya’nın elini güçlü kılarken, bu durum kıtaya ilgi duyan öteki AB ülkelerinden de müspet olarak ayrışmasını sağlıyor.

Yatırımlar yoluyla Afrika’nın göç veren ülkelerinin istikrara kavuşması ve kalkınmasına yardımcı olmayı hedefleyen Almanya, tıpkı vakitte kıtadan Avrupa’ya gelen göçmen sayısını azaltmayı hedefliyor.

Zengin petrol ve altın rezervleri

Bu ortada, Almanya’nın Afrika ülkelerine yaptığı ihracatın toplam ihracatı içindeki hissesi yalnızca yüzde 2.

Farklı bir tarih ve kültüre sahip olan Afrika kıtası, yüzölçümü olarak Avrupa’nın 3, Almanya’nın ise 85 katı büyüklüğünde. 54 ülkeden oluşan kıta, 3 bin etnik küme ve lisanı bünyesinde barındırıyor.

Zengin petrol ve altın rezervlerinin yanı sıra dünyanın en geniş tarım topraklarına sahip olan Afrika’nın, 2021 yılı datalarına nazaran 1,4 milyarlık nüfusunun yarısından fazlası 30 yaşın altında. Afrika ayrıyeten, genç ve dinamik nüfusuyla öne çıkıyor.

Kıta nüfusunun 2050 yılına kadar iki katına çıkması bekleniyor lakin bunun hem avantajları hem de zorlukları olacağı düşünülüyor. Bu özellikleriyle Afrika, kıta üzerinde yaşayan tüm insanları besleme potansiyeline sahipken, bu potansiyeli kullanamaması ve birtakım ülkelerdeki siyasi istikrarsızlıklar nedeniyle yoksulluk, açlık, berbat beslenme ve salgın hastalıklar üzere büyük zorluklarla uğraş ediyor.